יוונית קלאסית/תורת הצורות/Participles present

מתוך ויקיספר, אוסף הספרים והמדריכים החופשי

Participles -

  1. אקטיבי, מידאלי ופסאיבי.
  2. נוטה לפי מין.
  3. מושפע מהגזע של הפועל

פעלים תמטים[עריכה]

פעיל[עריכה]

תבנית : צורת יסוד ראשונה (גזע מתמשך) + ντ (זכר וסתמי בלבד) + סיומות של נטייה שלישית (זכר וסתמי) וראשונה (נקבה).

הבנוני הנקבי הסתיים בעיצור יוד ( שנעלם מהשפה). הסיומת ντ נפלה לפני עיצור זה וכפיצוי יש התארכות של התנועה (Compensatory lengthening).

רב הגזעים נוטים באופן רגולרי בפרט לגזעים המסתיימים בתנועה אשר עוברים כיווץ ביוונית אטית. מצד שני יש להם את סימן הבנוני בזכר וסתמי ντ. בנקבה לעומת זאת אין הארכה של התנועה המקשרת בבנוני, למשל ἐποίησαν (אוריסט, גוף שלישי, רבים, אקטיבי) מול הבנוני ποιοῦσαν (יחיד הווה, אקטיבי, נקבה,אקוזטיבוס αν).

לא להתבלבל עם הסיומת ονται(גוף שלישי רבים, pres ind mp) .

λύων, λύουσα, λῦον ποιῶν, ποιοῦσᾰ, ποιοῦν τιμῶν, τιμῶσᾰ, τιμῶν δηλῶν(δηλόω), δηλοῦσα, δηλοῦν [1] διώκων, διώκουσα, διῶκον γράφων , γράφουσα , γράφον νομίζων , νομίζουσα , νόμιζον πείθων , πείθουσα , πεῖθον φαίνων , φαίνουσα , φαῖνον
מספר יחסה זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי
יחיד nom\voc λύων

[2] [3]

λύουσα λῦον

[4]

ποιῶν ποιοῦσᾰ ποιοῦν [5] τιμῶν τιμῶσᾰ τιμῶν δηλῶν δηλοῦσα δηλοῦν διώκων διώκουσα διῶκον γράφων γράφουσα γράφον νομίζων νομίζουσα νόμιζον πείθων πείθουσα πεῖθον φαίνων φαίνουσα φαῖνον
gen λύοντός λυούσης λύοντός ποιοῦντος ποιούσης ποιοῦντος τιμῶντος τιμώσης τιμῶντος δηλοῦντος (δηλόοντος) δηλούσης(δηλοούσης) δηλοῦντος (δηλόοντος) διώκοντος διωκούσης διώκοντος γράφοντος γραφούσης γράφοντος νομίζοντος νομιζούσης νομίζοντος πείθοντος πειθούσης πείθοντος φαίνοντος φαίνουσης φαίνοντος
dat λύοντι λυούσ λύοντι ποιοῦντι ποιούσῃ \ ποιούσηι ποιοῦντι τιμῶντι τιμώσῃ \ τιμώσηι τιμῶντι δηλοῦντι δηλούσῃ δηλοῦντι διώκοντι διωκούσῃ διώκοντι γράφοντι γραφούσῃ γράφοντι νομίζοντι νομιζούσῃ νομίζοντι πείθοντι πειθούσῃ πείθοντι φαίνοντι φαίνουσῃ φαίνοντι
acc λύοντ λυούσᾰν λύον [6] ποιοῦντα ποιοῦσαν [7] ποιοῦν τιμῶντα τιμῶσαν τιμῶν δηλοῦντα δηλοῦσαν δηλῶν διώκοντα διώκουσαν διώκοντον γράφοντα γραφούσαν γράφοντον νομίζοντα νομιζούσας νομίζοντον πείθοντα πειθούσας πείθοντον φαίνοντα φαινομένας φαίνοντον
דואל n.a.v. λύοντε λυούσ λύοντε ποιοῦντε ποιούσᾱ ποιοῦντε τιμῶντε τιμώσᾱ τιμῶντε δηλοῦντε δηλούσᾱ δηλοῦντε διώκοντε διώκουσα διώκοντε γράφοντε γράφουσα γράφοντε νομίζοντε νομίζουσα νομίζοντε πείθοντε πείθουσα πείθοντε φαίνοντε φαινόμενα φαίνοντε
g.d λύοντοιν λυούσαιν λύοντοιν ποιούντοιν ποιούσαιν ποιούντοιν τιμώντοιν τιμώσαιν τιμώντοιν δηλούντοιν δηλούσαιν δηλούντοιν διώκοντοιν διώκοντοιν
רבים n.v. λύοντες λυούσαι λύοντ ποιοῦντες ποιοῦσαι ποιοῦντα τιμῶντες τιμῶσαι τιμῶντα δηλοῦντες δηλοῦσαι δηλοῦντα
gen [8] λυόντων λυουσῶν λυόντων ποιούντων ποιουσῶν ποιούντων τιμώντων τιμωσῶν τιμώντων δηλούντων δηλουσῶν δηλούντων
dat

[9]

λύουσι(ν) λυούσαις λύουσι(ν) ποιοῦσι(ν) ποιούσαις ποιοῦσι(ν) τιμῶσι(ν) τιμώσαις τιμῶσι(ν) δηλοῦσι(ν) δηλούσαις δηλοῦσι(ν) φαίνουσι
acc λύοντας λυούσας λύοντα ποιοῦντας ποιούσας ποιοῦντα τιμῶντας τιμώσας τιμῶντα δηλοῦντας δηλούσας δηλοῦντα


דגשים[עריכה]

  1. סיומות nom זכר זהה לסיומת nom ו-acc סתמי.
  2. סיומת ה-nom זכר/סתמי (וה-acc סתמי) היא ων
  3. ptcp אין אוגמנט אבל יש לו הכפלה.

מדיום-סביל[עריכה]

תבנית : צורת יסוד ראשונה (גזע מתמשך)+ סיומת תמטית + μεν + סיומת שם התואר מנטייה ראשונה (נקבה) ושנייה (זכר וסתמי) (סיומת ος, η, ον)

present stem + connecting vowel + μεν + 2nd or 1st declension ending

λυόμενος, λυομένη, λυόμενον ποιούμενος , ποιουμένη , ποιούμενον τιμώμενος, τιμωμένη, τιμώμενον (δηλοόμενος) δηλούμενος, (δηλεομένη) δηλουμένη, (δηλοόμενον) δηλούμενον [10] διωκόμενος, διωκομένη, διωκόμενον γραφόμενος , γραφομένη , γραφόμενον νομιζόμενος, νομιζομένη, νομιζόμενον πειθόμενος, πειθομένη, πειθόμενον φαινόμενος, φαινομένη, φαινόμενον
מספר יחסה זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי
יחיד nom\voc λυόμενος λυομένη λυόμενον ποιούμενος ποιουμένη ποιούμενον τιμώμενος τιμωμένη τιμώμενον (δηλοόμενος) δηλούμενος (δηλεομένη) δηλουμένη (δηλοόμενον) δηλούμενον διωκόμενος διωκομένη διωκόμενον γραφόμενος γραφομένη γραφόμενον νομιζόμενος νομιζομένη νομιζόμενον πειθόμενος πειθομένη πειθόμενον φαινόμενος φαινομένη φαινόμενον
gen λυομένου λυομένης λυομένου ποιουμένου ποιουμένης ποιουμένου τιμωμένου τιμωμένης τιμωμένου δηλουμένου δηλουμένης δηλουμένου διωκομένου διωκομένης διωκομένου γραφομένου γραφομένης γραφομένου νομιζομένου νομιζομένης νομιζομένου πειθομένου πειθομένης πειθομένου φαινομένου φαινομένης φαινομένου
dat λυομένῳ λυομένῃ λυομένῳ
acc λυόμενον λυομένην λυόμενον
דואל n.a.v. λυομένω  λυομένᾱ λυομένω 
g.d λυομένοιν  λυομέναιν  λυομένοιν 
רבים n.v. λυόμενοι λυόμεναι λυόμενα
gen λυομένων λυομένων λυομένων
dat λυομένοις λυομέναις λυομένοις
acc λυομένους λυομένας λυόμενα

אתמטי[עריכה]

הדרך הקלה ליצירת נקבה היא הוספת אלפא לזכר, יחיד ונטייה על פי שמות תואר מנטייה ראשונה בעלי אלפא חלשה.

ἵημι

(-είς, -εῖσα, -έν)

ἵστημι

μι-verb active
δίδωμι (-ούς, -οῦσᾰ, -όν)

μι-verb active

δείκνῡμι (-ύς, -ῦσᾰ, -ύν)

מספר יחסה זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי
יחיד nom\voc ἱείς [11] ἱεῖσα ἱέν ἱστάς [12] ἱστᾶσα ἱστάν διδούς [13] διδοῦσᾰ διδόν δεικνύς δεικνῦσᾰ δεικνύν
gen ἱέντος ἱείσης ἱέντος διδόντος διδούσης διδόντος δεικνύντος δεικνύσης δεικνύντος
dat ἱέντι ἱείσῃ ἱέντι διδόντι διδούσῃ διδόντι δεικνύντι δεικνύσῃ δεικνύντι
acc ἱέντα ἱεῖσαν ἱέν διδόντᾰ διδοῦσᾰν διδόν δεικνύντᾰ δεικνῦσᾰν δεικνύν
דואל n.a.v. ἱέντε ἱείσα ἱέντε διδόντε διδούσᾱ διδόντε δεικνύντε δεικνύσᾱ δεικνύντε
g.d ἱέντοιν ἱείσαιν ἱέντοιν διδόντοιν διδούσαιν διδόντοιν δεικνύντοιν δεικνύσαιν δεικνύντοιν
רבים n.v. ἱέντες ἱεῖσαι ἱέντα διδόντες διδοῦσαι [14] διδόντᾰ δεικνύντες δεικνῦσαι δεικνύντᾰ
gen ἱέντων ἱεισῶν ἱέντων διδόντων [15] διδουσῶν διδόντων δεικνύντων δεικνῡσῶν δεικνύντων
dat ἱεῖσιν ἱείσαις ἱεῖσιν διδοῦσῐ(ν) [16] διδούσαις διδοῦσῐ(ν) δεικνῦσῐ(ν) δεικνύσαις δεικνῦσῐ(ν)
acc ἱέντας ἱείσας ἱέντα διδόντᾰς διδούσᾱς διδόντᾰ δεικνύντᾰς δεικνύσᾱς δεικνύντᾰ

מדיום פאסיבי[עריכה]

ἵημι ἵστημι δίδωμι δείκνῡμι
מספר יחסה זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי זכר נקבה סתמי
יחיד nom\voc ἱέμενος ἱεμένη ἱέμενον ἱστάμενος ἱσταμένη ἱστάμενον διδόμενος διδομένη διδόμενον δεικνύμενος δεικνυμένη δεικνύμενον
gen ἱεμένου ἱεμένης ἱεμένου διδομένου διδομένης διδομένου
dat ἱεμένῳ ἱεμένῃ ἱεμένῳ διδομένῳ διδομένῃ διδομένῳ
acc ἱέμενον ἱεμένην ἱέμενον διδόμενον διδομένην διδόμενον
דואל n.a.v. ἱεμένω ἱεμένα ἱεμένω διδομένω διδομένα διδομένω
g.d ἱεμένοιν ἱεμέναιν ἱεμένοιν διδομένοιν διδομέναιν διδομένοιν
רבים n.v. ἱέμενοι ἱέμεναι ἱέμενα διδόμενοι διδόμεναι διδόμενα
gen ἱεμένων ἱεμένων ἱεμένων διδομένων διδομένων διδομένων
dat ἱεμένοις ἱεμέναις ἱεμένοις διδομένοις διδομέναις διδομένοις
acc ἱεμένους ἱεμένας ἱέμενα διδομένους διδομένας διδόμενα

קישורים חיצונים[עריכה]

הערות שוליים[עריכה]

  1. ^ נוטה כמו כיווצי אפסילון
  2. ^ סיומת נטייה שלישית, נומנטיבוס, מקבלים סיומת סיגמה או הארכה של תנועת הגזע. הבנוני מאריך את התנועה המקשרת במקרה זה, כלומר אומיקרון הופכת לאומגה. בנוסף ה-τ נופלת בסוף מילה. כלומר:
    *λυοντ *λυον λυων
  3. ^ דומה לסיומת gen רבים
  4. ^ סיומת ον בעייתית:
    1. זהה ל-Impf preas אבל אין לה אוגמנט.
    2. זהה לסיומות הרגילות של שמות עצם ותואר, לכן חשוב לזכור שגזע של סיומת ον יכול להיות פועל (λύω) ולא שם עצם (λυος).
  5. ^ עוד סיומת בעיתית כיוון שדומה לסיומת ה-impf. מצד שני שוב אין אוגמנט
  6. ^ סיומת זכר, אקוזטיב (α) זהה לסיומת סתמי רבים nom, voc, acc
  7. ^ סיומת דומה לסיומת האוריסט, פעיל, גוף שלישי רבים (ἐποίησαν). ללא אוגמנט
  8. ^ להשים לב להטעמה
  9. ^ =גוף שלישי רבים מתמשך חיווי אקטיבי אין סיומת ντ!!! בזכר וסתמי דטיבוס רבים, הסיומת ντ נפלה לפני סיגמה ובעקבות כך יש פיצוי (Compensatory lengthening) על ידי הארכה של התנועה
  10. ^ נוטה כמו כיווצי אפסילון
  11. ^ שמו לב לאקצנטים: בנוני הווה פעיל של הפעלים המסתיימים ב- μι עם גזע ε / η דומים למספר אחד זכר וסתמי (εἷς, ἕν) כתוצאה של התהליך ההכפלה + הוספת סימן הבנוני + סיגמה של נומנטיבוס. סיומת ה-ντ נופלת לפני סיגמה תמיד וכפיצוי לנפילתה, יש הארכה של הגזע ל- ει (לא לאטא)
  12. ^ כתוצאה של התהליך ההכפלה + הוספת סימן הבנוני + סיגמה של נומנטיבוס. סיומת ה-ντ נופלת לפני סיגמה תמיד וכפיצוי לנפילתה, יש הארכה של גזע האלפא לאלפא כפי שנראה בנקבה.
  13. ^ כתוצאה של התהליך ההכפלה + הוספת סימן הבנוני + סיגמה של נומנטיבוס. סיומת ה-ντ נופלת לפני סיגמה תמיד וכפיצוי לנפילתה, יש הארכה של הגזע ο/ω ל-ου
  14. ^ סיומת σαι
  15. ^ 3rd pl pres imperat act
  16. ^ verb 3rd pl pres ind act =part pl pres act masc\neut dat